Kalp hastalığından sonra kanser, dünya çapında en yaygın ölümcül hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, her yıl yaklaşık 20 milyon kişi hastalığa yakalanıyor ve yaklaşık yarısı hayatını kaybediyor.
Kanserin yüksek görülme sıklığı ve ölüm oranı, dünya çapındaki sağlık merkezlerinin sürekli olarak farkındalığı artırmaya ve hastalık için yeni tedaviler bulmaya çalıştığı bir zamanda geliyor, ancak hala ikinci en tehlikeli hastalık olarak kabul ediliyor.
TEBA Gazetesi olarak daha fazla bilgi edinmek üzere Erbil'deki kanser ve kan hastalıklarıyla ilgili olan Nanakali Hastanesi'nde görevli Kan Hastalıkları ve Kanser Uzmanı Dr. Saya Selahaddin Necmeddin ile röportaj gerçekleştirdik.
Kan Kastalıkları ve Kanser Uzmanı Dr. Saya Selahaddin Necmeddin, kanser oranının geçmişe göre artma nedenine ilişkin, “Yaşam tarzındaki değişiklikler kanserin başlıca nedenlerinden biridir ve hastalığın görülme sıklığının geçmişe kıyasla önemli ölçüde arttığını söyleyemeyiz, hastalık daha önce de vardı, hastalar çoğu zaman nedeni bilinmeden yaşamını yitirdi.” dedi.
"Kanser artmadı, sadece şu anda testlerde daha çok görünüyor"
Necmeddin, "Belki de daha önce testler ilerleseydi, kanser kaynaklı ölümler tespit edilebilirdi. Şu an testlerin ilerlediğini görüyorsunuz, insanlar daha bilinçli, bir sorunları olduğunda daha erken doktora gidiyorlar ve test yaptırıyorlar. Genel olarak kanserin arttığını söyleyemeyiz. Geçmişe göre daha tespit edilir olduğunu söylemek doğru olur. Erbil'in nüfusu daha önce ne kadardı ve şimdi ne kadar? Şu anda nüfus eskisinden iki kat fazla. Aynı zamanda, kanser teşhisi konulanların hepsi Erbilli değil. Erbil dışından bir vatandaş olabiliyor ama burada çalışıyor ve daha sonra burada kanser teşhisi konuyor. Bu nedenle, hastalarımızın hepsinin Erbilli olmadığını görüyoruz." ifadesinde bulundu.
Birçok kez kanser veya başka bir kronik hastalıktan muzdarip olan vatandaşların yakalandıklarının farkında olmadıklarını belirten Dr. Saya Selahaddin Necmeddin, “İki tür kanser vardır, tümör kanseri ve lösemi. Çoğu hastada yüksek titreme ve ateş vardır. Nodül sorunları varsa veya kanser bir nodüldeyse tespit edilebilir, vücudun herhangi bir yerinde bir tümör olup olmadığı muayeneden sonra kanserli bir tümör olduğu bulunur. İkinci türde, lösemi hastalarında kanama sorunları vardır, bazen vücutta lekeler veya burundan kan gelir, başka bir yerinde de kanama olabilir. Kan sorunları nedeniyle kaygı ya da kalp krizi geçiren hastalar da vardır. Bu hastalar biraz yürüdüğünde, göğsünde ağrı hissedecek, ayrıca kısa sürede vücutta çok fazla iltihap tespit edilir. Bu sorunlar genellikle kanser belirtisidir. Üşüme, ateş veya ani kilo kaybı kanserin diğer belirtileridir. Kanser hastaları altı ay içinde kilolarının %10'unu kaybeder ve bazı hastalar çok terler. Bu nedenle, bu belirtileri olan herkes bir doktora görünmelidir.” dedi.
"Çevre kansere neden olur"
Vatandaşlar kanserden korkuyor çünkü birçoğu kanserin nedenini bilmiyor. Bunun nedenine ilişkin Dr. Saya Selahaddin Necmeddin, "Çevre genellikle hastalığın bir nedenidir, buna sigara, nargile, elektronik sigara ve alkollü içecekler dahildir. Sağlıksız beslenme de hastalığın nedenleridir, tüm dünyada bunlar kanserin başlıca nedenleridir, yerler arasında fark yoktur. Bazı kanser türleri kalıtsaldır ve ebeveynden çocuğa geçebilir. Buna her iki kanser türü de dahildir.” açıklamasında bulundu.
"Kanser tedavisi hastanın durumuna göre değişir"
Kanser tedavisi ve bu hastalıktan kurtulma olasılığına değinen kan hastalıkları ve kanser uzmanı Dr. Saya Selahaddin Necmeddin, "Kanser tedavisi kanser türüne göre değişir. Durumu iyi olan ve ilaçlardan fayda gören hastalarımız var. Uzun yıllardır kanser hastası olan ve hiçbir sorunu olmayan birçok hastamız var. Tedavisi çok zor ve ölümcül olan türleri de vardır. Hastalığın tedavisi konusunda ise hastadan hastaya değişiyor. İki hastanın aynı olduğunu söyleyemeyiz, bu nedenle hastalara hastalığın durumuna göre tedavi buluyoruz, çünkü birçok kanser türü olduğu ve türlerine göre ilaç olduğu biliniyor. Kanser konusunda sürekli araştırmalardan bahsediyoruz. Bu nedenle hastanın yakınlarına hastanın kanser oranının ne olduğunu ve başarı oranının ne olacağını söylüyoruz. Bunu da söylemeliyiz, bazı kanser türleri var ki hasta yaşlıysa her türlü ilacı kullanamıyoruz.” ifadesinde bulundu.
“Kanser tedavisinin maliyeti yüksek”
Kanser hastalarının ailelerini giderek daha fazla etkileyen önemli bir konu da kanser tedavisinin maliyetidir. Nanakali Hastanesi'nin doktoru Saya Selahaddin Necmeddin, çoğu kişinin tedavinin çok pahalı olduğunu söylediğini aktararak, "Kanser tedavisinin maliyeti oldukça yüksek, hükümetten resmi destek var ve bu hastalıklar için tam destek sağlayan bir kanser yardım fonu var. Bağdat'tan genellikle Irak Kürdistan Bölgesi'ne özel ilaçlar alıyoruz. Bu hastalığın maliyeti dünya çapında yüksek. Bu nedenle, hükümet bunu tek başına yapamaz. Hastalara yardım etmek isteyen birçok insan var. Gerekli ilaçlara sahibiz, ancak bazen hastalar için yeterli olmuyor. Bazen çok fazla hasta oluyor ve yeterli ilaç olmuyor veya tam tersi, az hasta var ancak birçok ilaç türü var." diye konuştu.
"Irak’ın diğer illerinden hastanemize çok sayıda kişi geliyor"
Irak’ın diğer şehirlerindeki vatandaşların da IKBY’deki kanser hastanelerinde tedavi gördüğünü belirten Necmeddin, "Başka şehirlerden hastalarımız oluyor, belki de kısmen başka yerlerdeki hastanelerin çok sayıda hastası olduğu için geliyorlar. Bunun bir nedeni de bazen testlerini burada tekrarlamak için güven duymaları olabilir ya da Erbil'de tedavi görmek istiyorlar "Erbil'de yaşayan ancak ilden olmayan bir vatandaşın burada tedavi olduğunu sık sık görüyoruz." dedi.
Kanser vakalarının sayısı azaldı
Nanakali Hastanesi'ndeki kanser hastalarının istatistiklerine göre, 2023'te Erbil'deki Nanakali Hastanesi'nde 1.219 kanser hastası kayıtlıyken, 2024'te 1.099 kanser hastası kaydedildi. 2023'e kıyasla 200 kanser hastası azaldı. Sağlık Bakanlığının verilerine göre de IKBY’nin genelinde 2024'te 2023'e kıyasla kanser hastası sayısı azaldı. 2023'te 5 bin 456 vaka kaydedildi. 2024'te 4 bin 983 kanser vakası vardı.
