Bir zamanlar Orta Doğu’nun en büyük demiryolu projelerinden biri olan Kerkük Tren İstasyonu, 1984-1986 yılları arasında Japonya’dan Honda, Brezilya’dan Mendonozyon ve Almanya’dan mühendislik firmalarının ortaklığıyla inşa edildi. 252 kilometrelik hat, elektronik altyapısı ve mimari tasarımıyla Irak için büyük bir sıçramaydı. Ancak bugün Kerkük’te ne bir tren sesi var, ne de bir yolcu.
İstasyonun mevcut yetkilisi Havşar Bakır Resul, “Irak genelinde kapalı olan tek tren istasyonu bizimki. Oysa bir dönem her gün en az 5 tren çalışırdı. Yolcu treni, yük treni, petrol ve gıda taşıyan trenlerimiz vardı. 2003’e kadar.” dedi.
2003 yılında Dicle üzerindeki köprünün bombalanmasıyla birlikte Kerkük’ün rayları sustu. Hem yük hem yolcu taşımacılığı durdu. Çünkü hattın tamamı o köprüye bağlıydı. Ve o günden bu yana köprü hâlâ yeniden yapılmadı.
Resul, “İstasyona hayat veren köprüydü. Şimdi bir köprünün yapımı bile 2 yıl sürüyor. Oysa bu dev istasyonu biz 2 yılda inşa ettik. Çünkü o zamanlar bir değil, birçok güçlü şirket el ele vererek yaptı bu işi.” ifadesinde bulundu.
Köprünün neden hâlâ onarılamadığını sorduğumuzda Havşar Resul oldukça net konuştu:
“Sıradan bir köprü değil. Dakikada 2.000 ton taşıyan bir yapıyı her şirket yapamaz. Ecnebi şirketler hariç, kimse bu işi tam anlamıyla bitiremez.”
“2009’da bir Türk şirketi projeye yeniden can vermeye çalıştı. Çalışmalar başladı, umut doğdu. Ancak 2012’de güvenlik gerekçesiyle durduruldu. O tarihte inşa edilen bölüm de zamanla kendiliğinden yıkıldı.” diyen Havşar Bakır Resul, “2003’ten sonra sadece bir kez deneme oldu, o da olmadı. Bir daha ne gelen oldu ne de proje sunan.” ifadesinde bulunarak istasyonun onarılamadığını söyledi.
“Peki istasyon yeniden çalışsa, ne değişir?” sorusunu sorduğumuz Resul, “Şu an biz sadece idari işler yapıyoruz. İstasyon çalışırsa 8 saatlik mesaimiz 24 saate çıkar. Daha yoğun, daha üretken oluruz. Halk kazanır. Şu an büyük kamyonlarla yapılan yük taşımacılığı, trenle hem daha ucuz hem daha hızlı olur. Ticaret gelişir, insanların cebi rahatlar. Kerkük kazanır.” yanıtı verdi.
İstasyonun barındırdığı potansiyeli vurgulayan Resul, çarpıcı bir tespitte bulunuyor: “Bir memleketin ne kadar geliştiğini görmek istiyorsan, tren istasyonuna bak. Bizde o hayat durdu.”
Altyapının hâlâ sağlam olduğunu söyleyen Resul, güçlü bir iddiada bulunarak, “Köprü yapılsa, basit bir onarımla trenleri yeniden çalıştırabiliriz.” dedi.
Yeni proje yolda mı?
Planlama Bakanlığı’nın, istasyonu yeniden faaliyete geçirecek bir proje üzerinde çalıştığını belirten yetkili, henüz somut bir ihale sürecinin başlamadığını da ekliyor.
Havşar Bakır Resul, tüm teknik ve resmi hazırlıkların tamamlandığını, proje dosyalarının ilgili makamlara iletildiğini ifade eetti. Ona göre istasyonun yeniden açılması, yalnızca Kerkük için değil, Irak’ın ekonomik altyapısı için de stratejik bir kazanım olacak.
Elektronik ve yapısal açıdan Orta Doğu’nun en kapsamlı projelerinden biri olarak inşa edilen Kerkük Tren İstasyonu, bugün yalnızca yıkılan bir köprünün gölgesinde değil, yıllardır askıya alınmış bir şehrin kalkınma umudunun da altında kalmış durumda.
Ama Kerkük halkı hâlâ bekliyor; bir tren sesiyle yeniden uyanmayı, raylarda geçmişin izlerini bugünün umuduna dönüştürmeyi.
