Irak Meclisi, yapılacak genel seçimlerin tarihini 11 Kasım 2025 olarak resmen açıkladı. Irak Bakanlar Kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda, Yüksek Seçim Komisyonu sürecin hazırlanmasında tam yetkiyle görevlendirildi. Seçim, mevcut parlamento dönemi sona ermeden en az 45 gün önce düzenlenmesi gereken anayasal tedbirlere uygun şekilde planlandı. Bakanlar Kurulu, seçim kanununda herhangi bir değişiklik yapmaksızın süreci yürütme kararı aldı.
Yaklaşan Irak Temsilciler Meclisi seçimi ve yapılması planlanan bölge il meclis seçimleri, Türkmenlerin Erbil’deki durumu ve diğer siyasi tarafla ilişkiler hakkında sorularımızı Oluşumlardan Sorumlu Bölge Bakanı ve Irak Türkmen Cephesi (ITC) Siyasi Büro Üyesi Aydın Maruf’a yönelttik.
Seçim hazırlıklarında son durum ne?
Biz ITC adıyla 11 Kasım 2025 tarihinde yapılacak seçime Erbil listesinden beş adayla katılıyoruz. Bizim amacımız Erbil’deki Türkmenlerin varlığını korumaktır. Biz geçmişte de yapılan Irak Parlamento seçimlerine de katılmıştık. Bu yılda yapılacak aynı seçime aynı isimle tekrardan katılacağız. Bütün hazırlıklar yapıldı. Ayrıca Irak Türkmen Cephesi dışında hiçbir Türkmen partisi seçime katılmadı, sadece ITC’nin bu seçimde listesi var.
ITC olarak 2011’den beri seçimlere katılıyorsunuz, halk neden tekrardan seçime girdiğinizi merak ediyor?
Erbil’de Türkmen varlığı önemli bir konu, seçime baktığınızda Kerkük hariç diğer şehirlerdeki Türkmenler farklı listelerle seçime katılmaktadır. Sadece Kerkük ve Erbil’de Türkmenler Irak Türkmen Cephesi adına seçime katılmaktadır. Biz 2011’den beri hem bölge hem de Irak olsun defalarca seçime katıldık ve milletvekilleri çıkardık ama Irak Temsilciler Meclisi seçimlerine katılmamıza rağmen milletvekilliği kazanamadık. Bu da biz “kota olmasa da seçimlere katılıyoruz” anlamına geliyor. Biz seçim mücadelesine devam edeceğiz, hedefimiz kazanmaktır. Bu seçime katılmak boşluk doldurmaktır, hamaset yaratmaktır. ITC’nin seçime katılması büyük bir boşluğu dolduruyor. ITC olmasa Erbil’deki Türkmen seçmenler kime oy versinler?
2025 yılında yapılması planlanan Erbil İl Meclis seçimleri için herhangi bir hazırlığınız var mı?
Bizim her dönem için her seçim için hazırlığımız var. Irak Türkmen Cephesi seçim için her gün her hafta hazırlık yapmaktadır. Diğer siyasi taraflarla karşılaştırıldığında hem Irak’ta hem de bölgede gerçekten önemli bir siyasi partidir. Irak Türkmen Cephesi, insanların sıkıntısıyla uğraşan ve haklarını savunan bir partidir. Bu nedenle ITC siyasetten sosyal konulara her alanda Türkmenleri temsil etmektedir. ITC her zaman diğer siyasi taraflarla da iyi ilişkiler kurma ve işbirliği yapma kapılarını açık tutmaktadır. Milli konularda ITC’nin diğer Türkmen partilerle beraber hareket etmesi önemlidir.
3 yılda 3 seçim, bir parti için ne anlam ifade etmektedir?
Bu gerçekten başarı ve temsiliyet anlamına gelmektedir. ITC Türkmenlerin gururudur, iftiharıdır. ITC’nin başta Kerkük olmak üzere hemen hemen bütün şehirlerde ofisleri ve faaliyetleri bulunmaktadır. 2011’den sonra Erbil’de ITC bölge siyasetinde itibarlı bir parti haline gelmiştir. KDP başta olmak üzere İslami ve diğer partiler ile iyi ilişkileri var. Ayrıca ITC Türkmen hak ve hukuklarının savunmasını da aktif bir şekilde yapmaktır. 2024 yılında IKBY seçimleri, 2025’te Irak Temsilciler Meclisi ve 2026’da yapılması planlanan bölge il meclis seçimleri olmak üzere 3 yılda 3 ayrı seçime girmesi, ITC’nin yeteneğini, kabiliyetini, temsiliyetini ve ne kadar güçlü olduğunun bir kanıtıdır.
Bir bakan olarak size kabine kurma konusunu sormak istiyorum. Sizce yeni kabine kurulur mu? Ya da seçimler tekrarlanır mı?
Bir daha seçim tekrar olmaz. Hükümet kurulmasında bir gecikme var. Bu özellikle KYB ile KDP arasında olan sorunlardan dolayı. Şu ana kadar bir anlaşma yapılmadı. Yeni kabine yakında kesin kurulacak. Bölgedeki en etkili parti olan KDP, Irak Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin Türkmenler ve Hristiyanlar da dahil olacak şekilde kurulmasını istemektedir. Biz hem bakan olarak hem ITC yetkilisi hem de Türkmen vatandaş olarak hükümetin bir an önce kurulmasından yanayız. Biz bunu her zaman destekliyoruz. Bölgenin istikrarı ve birlikte yaşama prensipleri çok önemli olup çok iyi bir aşamaya gelinmiştir.
Daha önceki basın açıklamalarınızda kabinede bir bakanlık Türkmenlere verilecek demiştiniz, bununla ilgili ITC ile herhangi bir toplantı yapıldı mı?
Şu ana kadar bir görüşme yapılmadı ama Türkmenler toplumda önemli bir yere sahiptir. Her zaman barıştan yana olmuştur. Şunu da buradan belirtmek istiyorum, bu kabinede Türkmenlere bir bakanlıktan daha fazlası tahsis olacaktır. Irak Türkmen Cephesi de bu hükümette yer alacaktır. Bahsettiğimiz bu görev Türkmenlerin hem hakkı hem de talebidir.
Türkiye Cumhuriyeti Ortadoğu’da önemli bir devlettir. Bölgede Türkmenler başta olmak üzere diğer azınlıklara da sahip çıkmıştır. Bugün Irak-Türkiye ve IKBY-Türkiye ilişkilerinde Türkmenler önemli bir faktördür. Türkiye her zaman Irak Türkmenlerine sahip çıkmıştır. Irak Türkleri Türk dünyasının ayrılmaz bir parçasıdır. Türk dünyası, Irak’taki Türklerin varlıklarına, kültürlerine büyük bir katkı sağlamaktadır. Bunu bahsetmemdeki sebep, bizim bütün alanlarda önemli olduğumuzu göstermek içindir.
Seçimden beklentiniz nedir?
Seçimin temiz ve şeffaf olmasını istiyoruz. Özellikle oy kullanım sisteminin değişmesi hakkında Kerkük’ten tepki de vardı. Oy verme işleminde parmak izini kaldırmaları bizim için endişeye sebep olmuştur. Irak Türkmen Cephesi’nin başta Kerkük’te olmak üzere Erbil’de de tek hedefi sandalye kazanmaktır.
Haber: Emir Demirci
Foto: Danyal Küreci
