Yeni demiryolu projesi ve Erbil’de demiryolunun tarihi

Erbil’de 1940’lardan 1980'lerin başına kadar hizmet veren tren istasyonu, şehir tarihinin bir parçası haline geldi. Özellikle dede ve babaları istasyonda çalışan Erbil sakinlerinin zihninde bu konu halen canlılığını koruyor.

Alınan bilgilere göre, bir dönem faaliyette olan Erbil treni, Irak Demiryolları Kuruluna aitti. 1943 yılında iki İngiliz ve Hindistan merkezli şirket tarafından inşa edilmiş olan tren istasyonu, 1949’da tamamlanmıştır.

Bağdat, Kerkük ve Erbil arasında seyahat etmek için kullanılan tren, kömürle çalışıyordu. Erbil'den Kerkük'e üç saat, Bağdat'a 12 saatte ulaşım sağlanıyordu. Her gün saat 10.00'da Erbil halkı trenin sesini duyardı. Yolcuların araçtan inmesinin ardından, yakıt depolarının doldurulması, yenileme çalışmaları ile su ve yakıt temini gerçekleştirilerek aynı gün öğleden sonra Kerkük'e hareket edilirdi.

Trenin kargo alanına ek olarak iki oturma alanı vardı. Biri halka açıktı ve ahşaptan yapılmıştı, diğeri ise halka açık yerden biraz daha pahalı olan özel bir odaydı.

Erbil'deki eski stadyumun yanından geçen tren, daha sonra karşılama alanı ve yakıt deposuna, ardından şimdiki Şanader Parkı olan son istasyona hareket ederdi. Arabalardan daha ucuz olduğu için o dönemde treni kullananların daha çok çalışanlar, memurlar ve askerler olduğu söyleniyor.

30 yılı aşkın bir süreden sonra, Irak-İran savaşının patlak vermesi ve Erbil demiryolu hattının Irak’ın diğer şehirlerinin hatları gibi yeniden organize edilmemiş olması nedeniyle Erbil demiryolu tarihe karıştı.

Son dönemde Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi (IKBY) Ulaştırma Bakanlığı tarafından bölgede demiryolunun yeniden kurulmasına yönelik adımların olduğuna ilişkin açıklamalar geliyor. TEBA Gazetesi olarak bu proje çalışmalarına ilişkin adımları öğrenmek üzere Ulaştırma Bakanlığı Karayolu Taşımacılığı, Demiryolları ve Tramvaylar Genel Müdürü Rebaz Muhammed Halil ile görüşme gerçekleştirdik.

Rebaz Muhammed Halil, IKBY’de yeni demiryolunun inşa edilmesine ilişkin, "Irak'ın bir parçası olan Kürdistan Bölgesi, Ortadoğu'nun en hassas yerlerinden biridir. Coğrafi konumu nedeniyle Irak ile Türkiye arasında önemli bir ortak alandır. Benzer şekilde İran ile başka ortak noktalar da var. Bildiğiniz gibi gelişme çağındayız ve Kürdistan Bölgesi bu yönde hareket etmek istiyor. IKBY hükümeti, İmar Bakanlığı ve ana işlevlerinden biri demiryollarının inşası olan Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı bu konu üzerinde daha önce çalıştı. Bu alanda gelişmiş ülkelerle ilişki kurabilmek, Kürdistan Bölgesi'ni canlandırabileceğimize ve Irak ile Türkiye arasında bir teslimat noktasını oluşturabileceğimize inandığımız ticaret ve turizm alışverişine yeni bir yol eklemek için stratejiler üzerinde çalışıyor ve geliştiriyoruz.” dedi.

Halil, "Kürdistan Bölgesi olarak bu konuda bir proje var. Kürdistan Bölgesi hükümetinin politikası bu alanda ilerleme sağlama yönünde ve Irak hükümetiyle ciddi adımlar atıldı. Ulaştırma Bakanlığı bu konularda Irak hükümetiyle doğrudan diyalog halinde olan bakanlıklardan biri olduğu için bir çözüm bulabildik ve demiryolunun inşası için iyi bir anlayış oluşturduk." ifadesini kullandı.

Bakanlıklarının söz konusu projeyle ilgili hazırlıklarına ilişkin Halil, "Kürdistan Bölgesi ile ilgili kısımda projenin hazırlıklarını yaptık. Ulaştırma Bakanlığı, işçi getirmek ve altyapı inşasına yardımcı olmak amacıyla demiryolu alanındaki firmalarla bir takım anlaşmalar yaptı." şeklinde konuştu.

Projenin başlangıç ve bitiş tarihine ilişkin Halil, "Bu proje uzun süredir var. Maalesef Kürdistan Bölgesi bir takım sorunlarla ve mali krizle karşı karşıya kaldı. Elbette bu durum tüm bakanlıkları ve sektörleri etkiledi. Bakanlığın planına göre, uzun zamandır daha ileri bir aşamada olmalıydık ama yine de durmadık ve çok iyi bir iş çıkardık. Irak hükümetiyle bu konuda adımlar attık ve anlaştık. Irak hükümetinin Lafav'dan Zaho, Kerkük, Musul, Duhok ve Erbil'e bir hat inşa etme projesi var. En azından bu hattan faydalanabilmek istiyoruz. Kürdistan Bölgesi Yönetimi’nin imkanları dahilinde Kürdistan Bölgesi şehirleri arasında hatlar inşa etmek ve Irak hükümetinin planladığı genel hatla bağlamak istiyoruz.” diyerek sözlerini sonlandırdı.