Erbil’in bile yoldaşı uçmağa vardı

Türkmeneli dünyasının büyük sanatçısı Mehmet Ahmet Erbilli sevenlerine veda etti. Bir süreden beri hastanede tedavi gören sanatçı 20 Haziran 2022 Pazartesi günü vefat etti. Sevenlerinin omuzunda taşınan naaşı Erbil’deki aile mezarlığında toprağa verildi. Sanatçı 89 yaşında idi. Erbil’in yetiştirdiği birçok kıymetli sanatçı arasında Mehmet Ahmet hem Türkmeneli bölgesinde hem de Türkiye’de tanınan bir bestekâr ve okuyucu idi. 

Mehmet Ahmet Erbilli Kimdir

Asıl adı Mehemet Ahmet Şeyh Fethi olan sanatçı daha çok Mehemed Ahmed Erbilli olarak tanınmıştır. 1933 yılında Erbil’in Tacil Küçesinde (Mahallesinde) doğdu. Çektiği yoksulluk yüzünden ilkokul 5. sınıftan ayrılarak çalışma hayatına atıldı. 1953 yılında Irak ordusuna katılarak 7 yıl boyunca gönüllü olarak şoförlük yaptı. 

1960 yılında ordudan ayrıldı. 1961 yılında şoför kadrosuyla Erbil Cumhuriyet Hastanesinde göreve başladı. Bu görevi 20 yıl sürdürdü ve emekliye ayrıldı. 1962 yılında evlenerek 6’sı kız ve 3’ü erkek olmak üzere 9 çocuk sahibi oldu. 

  
Küçük yaşlardan itibaren ilgi duyduğu müzik alanında kendisini geliştirdi. 7 yaşında başladığı okulda şarkılar, neşideler okudu. Arapça, Türkçe şarkı ve türküler okuyarak dikkat çekti. Mısırlı sanatçı Muhammed Abdülvahab’ın sesine ve yorumuna tutkun olduğu için, önceleri onu taklit etmeye çalıştı. Ayrıca Türkçe şarkı, Türkmen hoyratları ve türküleri dinleyerek kendini geliştirdi, sanatçı kişiliğini yoğurarak ön plana çıktı. 

Adını Bağdat Radyosundan Duyurmuştu

Bağdat Radyosu Türkmence bölümünden derleme yapmak amacıyla bir ekip 1960 yılında Türkmen yörelerini dolaşmaya başladı. Türkmenlerin müzik kültürünü tanıtmak üzere yola çıkan derleme ekibi Erbil’e uğradı. Mehmet Ahmet’in okuduğu gazel ve Delihesenî hoyratları derleme ekibinin beğenisini kazandı. Denilebilir ki Erbilli sanatçılar arasında Türkmeneli dünyasında en çok tanınan sanatçısı oldu.

Sesi radyolardan duyurulan Mehmet Ahmet Erbilli bütün Türkmen yörelerinde büyük şöhret kazandı. Gördüğü rağbet üzerine Bağdat Radyosu Türkmence bölümü için yeni kayıtlar yaptı. Ayrıca okuduğu parçalarla Türkmen folklorunu işleyen ve halkın duygularını okşayan sanatçı daha çok sevildi. Radyoevinde seksene yakın parça kaydetti. Bestelerin sayısı ise yüzün üzerindedir. 

Sanatçı, okuduğu gazellerin yanı sıra Delihesenî, Muhalif, Yetimi ve Ömergele hoyrat usullerinde başarı göstermiştir. Özellikle okuduğu Delihesenî hoyratlarının sözlerini kendi adına nispetle icra etmesi dikkat çekmiştir:

Ahmed’iyem tataram   
Bağıvdan  gül sataram
Zilfivin kölgesinde 
Eğlenirem yataram

Ahmed’iyem ağa men
Şitil vurram  bağa men
Şahsenem çobanıyam
Koyun vermem kurta men

Sanatçı Kişiliği

Velut bir sanatçı olan Mehmet Ahmet’in asıl başarısı beste alanında görüldü. Özellikle “Menim ipek yağlığım var/almağa gelin” ve “Yalla şoför yalla apar meni” gibi folklorik parçaların yanında, şarkı formunda yaptığı bestelerle herkeste hayranlık uyandırdı. Yetenekli bestekârlığı sayesinde şöhreti daha geniş halk kitlelerine ulaştı. Başarılı besteleri arasında özellikle “Kohladım bahar gülü”, “Garibem kalbim yaralı” ve “Men yolda bir kız gördüm” parçaları sanatçının unutulmaz eserleri arasında sayılır. 

Bestelerinden Örnekler:

Menim İpek Yağlığım var

Söz ve müzik: Mehemed Ahmed Erbilli
 
Menim ipek yağlığım var görmeğe gelin
Gelinlere men sataram almağa gelin

Menim naylon tarağım var görmeğe gelin
Uzun saçlara sataram almağa gelin

Menim qere  gözlüğüm var görmeğe gelin
Esmerlere men sataram almağa gelin

Menim kaşlı bel bağım var görmeğe gelin
İnce bellere sataram almağa gelin

Menim elvan  güllerim var görmeğe gelin
Gözellere men sataram almağa gelin

Yalla Şoför 

Söz ve müzik: Mehemed Ahmed Erbilli
 
Yalla şoför apar meni
Erbil’e tez yetir meni
Yarımın gözü yoldadı
Evleri çay üzündedi 
Yalla şoför yalla apar meni

Yalla şoför yolda durma
Bir saat yolu dörtten bitirme 
Ayağ benzinnen  kaldırma
Geceni üstüme getirme
Yalla şoför yalla apar meni

Yalla şoför neferçin  durma
Meni apar gevlimi  kırma
Hisabıv verrem koruhma 
Bes sen yollarda çoh durma
Yalla şoför yalla apar meni

Yalla şoför ne beklisen 
Üreğime ğem eklisen 
Hiç Allah’tan koruhmısan 
Meni yolda bırahısan 
Yalla şoför yalla apar meni

Garibem

Söz ve müzik: Mehemed Ahmed Erbilli

Garibem kalbim yaralı
Kalmışam anadan ayrı
Garibem garibem garibem

Garibem halım soran yoh
Derdime çare bulan yoh
Ne yapım ne havar edim
Dermana kime gedim
Garibem garibem garibem

Garibem ezildi canım
Cihanda yohtu dermanım
Ettiğim neydi dünyada menim
Ayrılmaz mennen  hicranım
Gribem garibem garibem

Ebediyete intikal eden Mehemet Ahmet Erbilli aramızdan ayrılsa bile, sesi ve eserleri her Türkmen’in gönlünde yaşayacaktır. Ona Tanrıdan rahmet diliyoruz. Mekânı cennet, Türkmenlerin başı sağ olsun.