Ay 100 metre küçüldü
Ay, çekirdeğindeki soğumayla birlikte 100 metre büzüldü. Bu da gelecekte astronotlara tehdit oluşturabilecek deprem ve toprak kaymalarının sayısını artırdı.
Independent'ta yer alan habere göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir araştırma Dünya'nın tek uydusu Ay'ın, çekirdeğindeki soğumaya bağlı olarak çevresinden 100 metre kadar kaybettiğini ortaya koydu.
Maryland Üniversitesi'nden araştırmacılara göre geride kalan 100 milyonlarca yıl içinde gerçekleşen bu büzülme, kademeli bir süreç gibi görünese de NASA'nın mürettebatlı Artemis III inişleri için önerilen alanlar da dahil Ay'ın Güney Kutbu'nun bazı kısımlarında önemli yüzey deformasyonlarına neden oluyor. Bu da astronotlar için tehdit oluşturuyor. Nitekim Ay'ın küçülmesi Ay depremleri gibi sismik aktivitelerle birlikte gerçekleştiğinden, fay bölgelerine yakın yerlerin gelecekteki insan kaşifler için endişe verici bir durum oluşturuyor.
Çalışmanın ortak yazarlarından Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nden Thomas Watters, "Genç bindirme faylarının küresel dağılımı, aktiflik ve devam eden küresel büzülme nedeniyle yeni bindirme fayları oluşturma potansiyelleri, Ay'daki kalıcı yerleşkelerin konumu ve dayanıklılığı planlanırken dikkate alınmalı" dedi.
Yeni çalışmada araştırmacılar, 50 yıl önce Apollo sismometrelerinin kaydettiği en güçlü Ay depremlerinden biriyle Ay'ın Güney Kutbu'ndaki fayları ilişkilendirdi. Bilim insanları, Ay'ın Güney Kutbu'ndaki bazı bölgelerin sismik sarsıntılardan kaynaklanan toprak kaymalarına karşı özellikle hassas olduğunu buldu.
Araştırmacılar, Ay depremlerinin de tıpkı Dünya'daki depremler gibi Ay'ın iç kısmındaki faylardan kaynaklandığını ve Ay yüzeyindeki insan yapımı yapılarla ekipmanlara zarar verebilecek kadar güçlü olabileceğini belirtti.
Diğer yandan Dünya'da depremler saniyeler sürerken Ay depremleri saatlerce ve hatta bütün bir öğleden sonra bile devam edebiliyor. Bu da sığ depremlerin gelecekteki insan yerleşimlerini harap edebileceği anlamını taşıyor. Bunun nedeni, Ay'ın yüzeyinde milyarlarca yıllık asteroit ve kuyruklu yıldız çarpışmalarından oluşan gevşek tortulu yapısı.
NASA 50 YIL SONRA MÜRETTEBAT GÖTÜRECEK
Çalışmanın bir diğer yazarı Nicholas Schmerr ise Ay'ın yüzeyinin kuru, öğütülmüş çakıl ve toz olarak tanımlayarak "Milyarlarca yıl boyunca yüzeye çarpan asteroitler ve kuyruklu yıldızların etkisiyle ortaya çıkan açısal parçalar sürekli olarak bu çarpışmalardan fırladı. Sonuç olarak, yeniden şekillendirilen yüzey malzemesi mikron boyutundan kaya büyüklüğüne kadar olabilir ancak hepsi çok gevşek bir şekilde birleşmiştir. Gevşek tortular, sarsıntı ve toprak kaymalarının meydana gelme olasılığını yükseltiyor" ifadelerini kullandı.
Dr. Schmerr, "Bu çalışma, ister Ay'ın sismik aktivitesine daha iyi dayanabilecek mühendislik yapıları olsun, ister kaşifleri gerçekten tehlikeli bölgelerden korumak olsun, Ay'da bizi nelerin beklediğine hazırlanmamıza yardımcı oluyor" diye konuştu.
Amerikan Uzaly Dairesi NASA, 2024'ün sonlarında Artemis görevlerinin bir parçası olarak 50 yılı aşkın bir süre sonra Ay'a ilk mürettebatlı uçuşunu gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu uçuş öncesi araştırmacılar, insan keşfi için tehlikeli olabilecek daha fazla yeri belirlemek için Ay yüzeyini incelemeyi sürdürüyor.
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Galatasaray | 10 | 28 |
2. Samsunspor | 10 | 22 |
3. Fenerbahçe | 9 | 20 |
4. Beşiktaş | 9 | 20 |
5. Sivasspor | 11 | 17 |
6. Eyüpspor | 10 | 16 |
7. Göztepe | 10 | 15 |
8. Başakşehir | 9 | 15 |
9. Trabzonspor | 9 | 12 |
10. Gaziantep FK | 10 | 12 |
11. Kasımpasa | 10 | 11 |
12. Konyaspor | 10 | 11 |
13. Antalyaspor | 10 | 11 |
14. Bodrumspor | 10 | 10 |
15. Rizespor | 10 | 10 |
16. Alanyaspor | 10 | 9 |
17. Kayserispor | 10 | 9 |
18. Hatayspor | 9 | 3 |
19. A.Demirspor | 10 | 2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Bandırmaspor | 11 | 21 |
2. Erzurumspor | 10 | 19 |
3. Kocaelispor | 10 | 19 |
4. Karagümrük | 10 | 18 |
5. Boluspor | 11 | 18 |
6. Esenler Erokspor | 11 | 17 |
7. Ümraniye | 11 | 17 |
8. Ankaragücü | 10 | 16 |
9. Ahlatçı Çorum FK | 11 | 16 |
10. Igdir FK | 10 | 15 |
11. Şanlıurfaspor | 11 | 15 |
12. Manisa FK | 10 | 14 |
13. Keçiörengücü | 11 | 14 |
14. Pendikspor | 10 | 14 |
15. İstanbulspor | 10 | 13 |
16. Amed Sportif | 10 | 13 |
17. Gençlerbirliği | 10 | 12 |
18. Sakaryaspor | 10 | 10 |
19. Adanaspor | 11 | 6 |
20. Yeni Malatyaspor | 10 | -3 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. M.City | 10 | 23 |
2. Liverpool | 10 | 22 |
3. Brighton | 10 | 19 |
4. Nottingham Forest | 10 | 19 |
5. Arsenal | 10 | 18 |
6. Aston Villa | 9 | 18 |
7. Chelsea | 9 | 17 |
8. Bournemouth | 10 | 15 |
9. Newcastle | 10 | 15 |
10. Tottenham | 9 | 13 |
11. Brentford | 9 | 13 |
12. Fulham | 9 | 12 |
13. M. United | 9 | 11 |
14. West Ham United | 10 | 11 |
15. Leicester City | 10 | 10 |
16. Everton | 10 | 10 |
17. Crystal Palace | 9 | 6 |
18. Ipswich Town | 10 | 5 |
19. Wolves | 9 | 2 |
20. Southampton | 10 | 2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Barcelona | 11 | 30 |
2. Real Madrid | 11 | 24 |
3. Villarreal | 11 | 21 |
4. Osasuna | 12 | 21 |
5. Atletico Madrid | 11 | 20 |
6. Athletic Bilbao | 11 | 18 |
7. Real Betis | 11 | 18 |
8. Mallorca | 12 | 18 |
9. Rayo Vallecano | 11 | 16 |
10. Girona | 12 | 15 |
11. Sevilla | 11 | 15 |
12. Celta Vigo | 11 | 13 |
13. Deportivo Alaves | 12 | 13 |
14. Real Sociedad | 11 | 12 |
15. Leganes | 12 | 11 |
16. Getafe | 11 | 10 |
17. Espanyol | 11 | 10 |
18. Las Palmas | 11 | 9 |
19. Real Valladolid | 12 | 8 |
20. Valencia | 11 | 7 |