Irak Ulusal Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) Genel Müdürü Ali Nizar Şatri, bugün Cuma günü yaptığı açıklamada, 27 Eylül Cumartesi günü IKBY’deki petrol sahalarından petrol ihracatı anlaşmasının uygulamaya başlanacağını ve elde edilen gelirlerin federal bütçeye aktarılacağını belirtti.
Şatri bugün düzenlediği basın toplantısında, “Irak hükümetinin, Kürdistan Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile bölgedeki petrol sahalarında faaliyet gösteren şirketlerle kapsamlı, profesyonel ve adil bir anlaşmaya vardığını teyit ediyoruz. Bu anlaşmayla, bu sahalardan çıkarılan ham petrol miktarları SOMO’ya teslim edilecek ve Türkiye'nin Ceyhan Limanı’na aktarılacak. Böylece ihracat işlemleri, SOMO’nun uluslararası standartları ve sözleşmeleri doğrultusunda düzenli ve yasal şekilde başlatılacak.” dedi.
Şatri, anlaşmada günlük yaklaşık 50.000 varilin yerel tüketim için ayrıldığı ve bunun IKBY Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetileceğinin de belirtildiğini kaydetti. Bu uzun süredir beklenen anlaşmanın, 2023-2025 yıllarını kapsayan üç yıllık federal bütçe kanunu ile 2025 bütçe kanunu değişikliği kapsamında yapıldığını ifade etti.
Şatri, görüşmelerin 30 aydan fazla sürdüğünü, bu süreçte profesyonel, olumlu ve ulusal bir ortamda hareket edildiğini, esas hedefin Kürdistan Bölgesi’nden çıkan petrol ihracatının kuzey üzerinden yeniden kontrol altına alınması ve küresel pazarlara güvenilir ve onaylı şekilde sunulması olduğunu belirtti.
Avrupa kıtasının Rusya’dan ve diğer kaynaklardan gelen petrol arzındaki eksiklik nedeniyle bu tür petrole acil ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Şatri, Ceyhan Limanı’nın Akdeniz kıyısında yer aldığını ve böylece Avrupa pazarlarının merkezinde olduğunu, aynı zamanda Kuzey ve Güney Amerika pazarlarına da bu limandan kolaylıkla ulaşılabileceğini söyledi.
Anlaşmanın, yüksek profesyonellik, büyük destek, kararlılık ve yapıcı müzakere sabrı sayesinde mümkün olduğunu belirten Şatri, bu sürecin Irak’ın kuzeyinden güneyine tek bir ülke olarak menfaatleri gözetilerek yürütüldüğünü ve petrol gelirlerinin federal bütçeye destek için temel kaynak olduğunu ifade etti.
Şatri, anlaşmanın bölgedeki üretici şirketlerle doğrudan müzakereyi de kapsadığını ve bu şirketlerin haklarının bütçe kanununa uygun şekilde garanti altına alındığını açıkladı.
Anlaşmaya göre, SOMO’ya teslim edilen her varil için 16 dolar tazminat ödeneceğini ve bu miktarın Irak’ın ABD Federal Bankası’nda, Irak Merkez Bankası adına açılan hesaba global fiyatlara göre yatırılacağını belirtti. IKBY Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na da varil başına 16 dolar tazminat verileceğini, bunun ise bölgedeki üretim sahalarından çıkan petrol varilleriyle ayni olarak karşılanacağını kaydetti.
Üretilen petrol varillerinin ticari şirketlere teslim edilerek uluslararası pazarlarda satılacağını ve gelirlerin bölge hükümeti hesabına yatırılarak üretici şirketlerin tazminatlarının sağlanacağını ifade etti.
Şatri, şu aşamada federal Petrol Bakanlığı tarafından üretim sahalarındaki üretim ve nakliye maliyetlerini yeniden değerlendirmek üzere uluslararası uzman bir danışman şirketle sözleşme yapılacağını, böylece maliyetlerin varil başına 16 doların üzerinde veya altında olup olmadığının tespit edileceğini ve bunun geriye dönük olarak uygulanacağını açıkladı. Bu sürecin 27 Eylül 2025 sabahı saat 06:00’da başlaması planlanıyor.
Şatri, bu anlaşmanın geçici olmayacağını, uzun vadeli anlayışlar oluşturacağını, önceki dönemlerde yaşanan tüm ihtilafları sona erdireceğini ve federal hükümet, IKBY hükümeti ile Irak’taki petrol şirketlerinin bu anlaşmayı ciddiyetle uygulayarak kaçakçılık ve kontrol dışı üretim gibi tüm sorunları ortadan kaldıracağını vurguladı.
Son olarak, bu petrol gelirlerinin ülkenin federal bütçesine gideceğini ve Irak hükümetinin bu yıl ile gelecek yıllar için öngörülen finansal yükümlülüklerini yerine getirmesine imkan sağlayacağını belirtti.