Türkmen Milletvekilleri 4 Dönem 1 Kıyafet Seçemedi 

Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi (IKBY) Parlamentosundaki Türkmenleri temsil eden Şeref Muhafızı’nın kıyafeti 14 yıldır çözülememiş durumda.

IKBY Parlamentosu’nun ikinci döneminde (2005-2009) Bölge’de yaşayan farklı oluşumların temsil edilmesi adına Şeref Muhafızları’nın özel kutlamalarda mensup oldukları oluşumları temsil etmeleri için karar alınmıştı.

Kildani, Asuri, Süryani ve Yezidiler kendi kıyafetlerini seçerek özel günlerde mensup oldukları oluşumları temsil ediyor. Türkmenler için aynı karar çıksa da milletvekilleri kararın üzerinden 14 yıl geçmesine rağmen parlamentonun farklı dönemlerinde bu konuyu göz ardı etmiş durumda. 

“Türkmen’i temsil eden bir kıyafetin belirlenmesini istiyoruz”

TEBA Gazetesi olarak Türkmen Şeref Muhafızı’nın kıyafetiyle ilgili IKBY Parlamentosu 5. Dönem Milletvekilleri Azat Küreci, Muhammed İlhanlı, Himdat Bilal ve Sara Çavuşlu ile görüşmeler gerçekleştirdik. 

Millet Listesi Milletvekili Azat Küreci, Türkmen vekiller olarak parlamentoda toplantılar yaptıklarını belirterek, “Toplantılarımızda bu konuyu gündemimize aldık. Şeref Muhafızı’nın elbisesi konusunda farklı görüşler var. En son toplantımızda Muhammed İlhanlı, benim giydiğim Türkmen kıyafetinin Şeref Muhafızı’nın kıyafeti olmasını istediğini belirtti. Biz Türkmen’i temsil eden bir kıyafetin belirlenmesini istiyoruz.” dedi.

Fraksiyon toplantılarında konuyu ele aldıklarını ve Parlamento Başkanlığına bir yazı sunduklarını söyleyen Küreci, “Parlamento Sekreteri Muna Kahveci yazıyı başkanlığa sunacağını söyledi. Bu yazıyı biz bir yıl önce yazdık. Bunun dışında biz Türkmen okullarında Türkmeneli bayrağının bulunması ve parlamento binasındaki tabelaya Türkçenin de eklenmesi için yine bir yazı hazırladık ve Muna Hanım’a başkanlığa sunması için verdik.” diye konuştu.

“Konu siyasi değil, teknik bir konu”

Türkmen Kalkınma Partisi Fraksiyonu Başkanı Muhammed İlhanlı da konuya ilişkin Parlamento Başkanlığına yazı sunduklarını ifade etti. 

Şeref Muhafızı’nın kıyafet konusunun siyasi olmadığı ve teknik bir konu olduğunun altını çizen İlhanlı, “Önceki dönem milletvekilleri Şeref Muhafızı’nın kıyafeti konusunda anlaşamadı. Yani Şeref Muhafızı’nın törenlerde bulunmamasının nedeni teknik bir konu, siyasi değil. Ancak biz şu anda Türkmenlerin milli kıyafeti konusunda anlaşmaya vardık. Geçenlerde yapılan Parlamento Başkanlığı toplantısında Şeref Muhafızları da vardı, yani Türkmen, Yezidi ve Hristiyanlar da vardı. Türkmen muhafız milli kıyafet giymişti ve elinde tüfek vardı. Türkmen kıyafetinin Şeref Muhafızı’nın kıyafeti olması konusunda anlaştık.” açıklamasında bulundu. 

“Türkmen Şeref Muhafızı’nın milli kıyafet yerine Türkmenleri temsil eden bir askeri kıyafet giymesine” ilişkin soruya İlhanlı, şu yanıtı verdi:

“Şimdiye kadar bu detaylara girmedik. Zaten nasıl yeni bir tasarım yapabiliriz ki. Diğerlerinin de tasarımı belli. Var olan kıyafetin yeni modeli, yeni kumaşlara göre yapılır ancak kıyafet aynı olacak. Zamanında Selçuklu ve İlhanlı gibi burada kurulan Türk devletlerinin savaşçılarının elbisesi düşüncesi ortaya atılmıştı, ama bu konunun onunla alakası yok. Savaşçı kıyafeti dönemin savaşçılarının kıyafeti, yani bir Türkmen milli kıyafeti değil, o yüzden Türkmenlerin şu anda kullandığı elbise seçilmeli. Zaten şu an tek kıyafet olmasına rağmen bu konu çözülmemiş durumda, peki farklı düşünceler ortaya atıldığında ne olur? O zaman farklı görüşler olur ve daha fazla zaman alır bu konu.”

IKBY Parlamentosunun önceki döneminde de milletvekili olan İlhanlı, “O dönemde de mi anlaşmaya varılmadı?” sorusuna, “Anlaşmaya varıldı, sadece kıyafetin yeni tasarımıyla ilgili anlaşmaya varılmadı. O dönem birçok siyasi gelişme yaşandı. Parlamento Başkanı’nın devam etmemesi durumu söz konusuydu, ayrıca dönemin son yılında olağan üstü bir durum yaşandı, önemli siyasi ve stratejik konuların dışında parlamento toplantısı yapılmıyordu. O yüzden biz bu dönem içerisinde Türkmenleri temsil eden Şeref Muhafızı’nın kıyafet konusunu halledeceğiz ve bir sonuca da varmış durumdayız.” değerlendirmesini yaptı. 

Türkmen Kalkınma Partisi Fraksiyonu Başkanı Muhammed İlhanlı, en yakın özel törende Türkmenleri temsil eden Şeref Muhafızı’nın hazır bulunacağını öne sürdü. 

“Onlar onay verdi, bizim anlaşmamız gerek”

Türkmen Kalkınma Partisi Milletvekili Sara Çavuşlu ise bir yıl önce Şeref Muhafızları konusu hakkında Parlamento Başkanlığına yazı sunduklarını dile getirdi. 

Parlamento Başkanlığının bu konuda herhangi bir sorunun olmadığının altını çizen Çavuşlu, “Onlar onayı verdi, sadece bizim oturup kıyafet konusunda anlaşmaya varmamız lazım. Diğer milletvekillerinin de görüşü alınarak bir karara varacağız ve mart ayında bu konu çözüme kavuşur çünkü mart ayına kadar parlamento tatilde olacak.” dedi.

“Mesele biraz da bizden kaynaklanıyor”

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Milletvekili Himdat Bilal de Şeref Muhafızı olarak Türkmenler adına bir kişinin parlamentoya atandığını belirterek, “Bizim dönemimiz başladığında koronadan dolayı parlamento felç oldu ve çalışamadık. Parlamento yeniden oturum yaptığında biz yazı yazdık ve başkanlığa sunduk. Bu konunun yanında parlamento binasının başkanlık katında tablolar var ve biz orada bir Türkmen tablosu olması ve parlamento tabelasına Türkçe eklenmesi için de yazı yazdık. Bu dönem içerisinde bunlardan en az ikisi hayata geçecek.” diye konuştu.

Yazıların daha önce yazıldığını yineleyen Bilal, konunun tekrardan gündeme getirilmesi gerektiğini ifade etti. 

Bilal, “Parlamento Başkanlığının bu konuda bir itirazı yok, onlar sadece bizim belirlememizi bekliyor. Biraz da kendimizden kaynaklanıyor, hangisini seçeceğimiz konusunda anlaşamadık. Tasarım konusunda yakın zamanda konuşmadık. Sadece Şeref Muhafızı’nın bizim milli bir kıyafetimizi giymesi konusunda anlaştık. Yakın zamanda toplanarak bazı konuları tekrar ele alıp gündeme getirmemiz gerekiyor.” ifadelerini kullandı. 

Öte yandan IKBY Parlamentosuna Türkmenleri temsil eden Şeref Muhafızı olarak atanan Nebil Altıparmak, konuya ilişkin sitemini dile getirerek, “Şu ana kadar hiçbir kıyafet belirlenmedi, bu karar 2008 yılında çıktı. Ben 2012’de atandım, 2 kişi atanmalıydı ama sadece ben atandım.” dedi.

Altıparmak, “Parlamento bize bu hakkı verdi ancak tabii ki bu kıyafeti onlar seçemez, biz seçmeliyiz. Önceki dönem milletvekilleri de anlaşamadı, onların birkaçı seçilen kıyafete itiraz ediyordu. Durum böyle olunca da anlaşma sağlanamıyordu. Hala da anlaşmaya varılmadı ve kıyafet belirlenmedi. Türkmen tarafların bu konuda artık anlaşmaya varması gerek.” diyerek sitemini dile getirdi.

Diğer oluşumların Şeref Muhafızları’nın özel törenlere kendi kıyafetleriyle katıldığını belirten Altıparmak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Özel münasebetlerde ihtiyaç olması durumunda diğer grupların kıyafetlerini giyerdim. Orada ihtiyaç olması durumunda herkes birbirinin yerine kıyafet giyer. Fakat Türkmen kıyafeti hiç olmadı, bu yüzden ne ben giydim ne de başkası ihtiyaç olunca giyebildi, çünkü ortada belirlenen bir kıyafet yok. Normalde onlar da ihtiyaç olması durumunda Türkmen kıyafeti giyebilir. Ben kendi bütçemden kıyafet alabilirdim ancak ben bundan sorumlu tutulurdum çünkü belirlenen bir kıyafet yok. Bu konuyu birçok kez idareye bildirdim. İsteseler çok kolay bu mesele çözülür ve anlaşırlar. Hala anlaşmalarını bekliyorum.” 

Konuyla ilgisi olan tüm tarafla iletişime geçildi ve bilgiler edinildi. Ancak görülen o ki 14 yıldır devam eden bu anlaşmazlık hala bir çözüme kavuşturulamamıştır. 2005, 2009 ve 2013 dönemlerindeki milletvekilleri bu konuya bir çözüm getiremedi. Mevcut dönem milletvekillerinin kıyafet konusunda anlaşması durumunda Türkmenleri temsil eden Şeref Muhafızı’nın kıyafet sorunu çözüme kavuşmuş olacak.

Haber: Barzan Lokman