Türkmen taraflar Federal Mahkeme'nin kararını TEBA'ya değerlendirdi

Türkmen siyasiler, kararı TEBA’ya değerlendirdi.

IKBY Oluşumlardan Sorumlu Bölge Bakanı-Irak Türkmen Cephesi (ITC) Siyasi Büro Üyesi Aydın Maruf, Federal Mahkeme’nin bu yöndeki kararının olumlu olduğunu söyleyerek, seçimlere tüm tarafların katılması gerektiğini belirtti.

“Türkmenlerin de kota olarak seçimlere katılması gerekir.” diyen Bakan Maruf, şimdi kotanın geri getirilmesi için çalışıldığını söyleyerek, “Ya bu 100 sandalyeden kota sandalyeleri tahsis edildin ya da bu 11 sandalye geri verilsin ve eskisi gibi bir seçim merkeziyle seçimlere girilsin. Bu bir haktır.” ifadesinde bulundu.

ITC Siyasi Büro Üyesi ve ITC Erbil İl Başkanı Emir İzzet ise “Irak Türkmen Cephesi olarak kota olduğunda da kaldırıldığında da katıldık. Mahkemenin verdiği bu kararın iyi olup olmadığını açıkça bilmiyoruz. Mahkemenin aldığı kararın detaylarını bilmiyoruz. Sandalye sayısı 100’e indirildi ama Türkmen’e kaç sandalye verilecek, diğer oluşumlara kaç sandalye verilecek, acaba seçim merkezi sadece Erbil’de mi olacak yoksa Süleymaniye’de de mi olacak… yani ayrıntıları net bilmiyoruz.” şeklinde açıklama yaptı.

Kota için 2 sandalyenin haksızlık zulüm olduğunu söyleyen Emir İzzet, “Zaten Irak Türkmen Cephesi olarak ya kotaya dokunmayın ya da sayısı fazla olsun diyorduk. Mahkemenin resmi olarak bu konudaki kararını bilmiyoruz. Sadece Parlamentodaki sandalye sayısının dağılımına ilişkin yasanın uygulanmasının durdurulmasına karar verdi. Bunu biliyoruz.” ifadesinde bulundu.

Eski ITC Erbil Milletvekili İmdat Bilal, “ITC olarak, mahkemenin kararını baştan bu şekilde ve anlayışta kaldırılmasından yana değildik. Bu konu daha önce güzel bir şekilde araştırılsaydı bunun için bir sistem kanunlara göre geçekleşseydi daha iyi olurdu.” dedi.

Şimdi sandalye sayısının 111’den 100’e indiğini söyleyen İmdat Bilal, “Etnik grupların sandalyelerinin geri getirilmesi için hala görüşmeler var. Muhtemelen Federal Mahkeme kendi kararını gözden geçiriyor. Bizim duyumumuza göre 100 sandalyeden 95’i siyasi Kürt partiler için 5’i ise oluşumlar için ayrılacak, 2 Türkmen, 2 Hristiyan ve 1 Ermeni olarak.” dedi ve konuşmasına şöyle devam etti:

“Ama böyle olursa da biz buna karşıyız çünkü bizim sayımıza göre bizim Hristiyanlarla bir tutulmamız bizim için büyük bir kayıp. Biz bunu istemiyoruz ve tepkiliyiz. Eğer kota dönecekse tamamen dönsün, çünkü 2 sandalye çok az. Bu nedenle biz ITC olarak, Türkmen taraflara da sesleniyoruz, bu işe sessiz kalmasınlar, tepkilerini göstersinler.”

Millet Listesi eski Milletvekili Azad Küreci, Federal Mahkeme’nin şikayet olduğunda ona göre bir karar aldığını, şikayet olmadığı sürece kendi dilinden karar almadığını söyledi. Kota sisteminin kaldırılmasına şikayetlerin sebep olduğunu söyleyen Küreci, konuşmasına şöyle devam etti:

“Görünen o ki seçim ertelenecek çünkü Komisyonun 7 Temmuz’da süresi bitecek. Komisyonun görev süresinin uzatılması için de Irak Temsilciler Meclisi’nin toplanması gerekir. 6 ay gibi bir süre uzatılabileceği söyleniyor.”

Azad Küreci, “Eskiden KYB bir şikayette bulundu, ona göre Federal Mahkeme parlamentoyu kapattı hem de seçim yasasını değiştirdi. Bu Federal Mahkeme'nin görevi değildi çünkü o parlamento değil ki parlamentonun işine karışsın. Bunun için Kürdistan Parlamentosu oturum yapmalıydı. Ama Parlamentoyu kapattılar bu nedenle de Federal Mahkeme kanun çıkarmaya başladı. Bu yanlıştı.” dedi.

“Mesrur Barzani de bir şikayette bulundu. Seçim sözde altıncı ayın 10’unda olacaktı ama bu olamaz bu nedenle 6 ay ertelenebilir.” diyen Küreci kota konusunda ise, “Ama kota konusu nasıl olacak bunu bilmiyoruz, acaba bu 100 sandalye içinden mi kotaya yer verilecek. Bu durum çok belli değil. Ama KYB’nin şikayeti kotanın bu duruma düşmesine sebep oldu diyebiliriz.” şeklinde açıklamalara yer verdi.

Türkmen Kalkınma Partisi Başkanı Muhammed İlhanlı ise Federal Mahkeme’nin siyasi partilerin etkisi altında olduğunu söylemiştik. Bu siyasi meseleden dolayı bölgedeki iç hilaflara dayanıyor veya iş hilaflara karışan bir mesele haline gelmiştir. Geçen kararında kotayı lağvetmişti. Bu etnik grupların temsilcileri tarafından tepkiyle karşılandı, kararda tadilat yapılması ve Türkmen ve Hristiyanlara verilen kontenjanların tekrar geri verilmesine kadar seçimi boykot kararı almıştık.” diye konuştu.

Muhammed İlhanlı, “Türkmen tarafların, eski siyasi partiler ve hükümetteki Türkmen bakan ve KDP, hem de bölgenin yasal yahut resmi müesseseleri Kürdistan Bölge Başkanlığı tarafından verilen tepki ve açıklamalar doğrultusunda, son olarak Kürdistan Hükümeti Başbakanı Mesrur Barzani’nin yazılı talebi üzerine mahkeme seçim komisyonunun kararını askıya aldı. Bunun da 2 nedeni var. Birinci neden mahkeme neye göre karar verdi, seçim komisyonu karar neticesine göre çalışmalara devam etmesi lazım. İkincisi de eğer kararda bir değişiklik olursa Türkmenler ve Hristiyanlara tekrara kota sistemi tahsis edilirse o zaman siyasi parti ve adaylar tescilinde bir değişiklik olur. Bu nedenle teknik olarak çalışmaları durdurma kararı alındı.” şeklinde açıklama yaptı.

İlhanlı, “Biz Türkmen tarafları ve Türkmen halkı olarak genel olarak buradaki bütün etnik gruplar mahkemenin kararını memnuniyetle karşıladı. Mahkeme Irak Anayasasına göre insan hakları ve etnik grupların haklarına göre ve buradaki barışçıl yaşam nedeniyle, kontenjanın ve kotanın tekrar geri verilmesinden umutluyuz. Madem ki mahkeme böyle bir adım attı demek ki, bu kararın tekrar gözden geçirilmesi için bazı adımlar atılacak.” şeklinde değerlendirmede bulundu.

Parlamentoda 111’den 100’e düşürülen sandalye sayısının eskiye dönme şansına ilişkin ise İlhanlı,  “Bu karar mahkemenin verdiği karar tasarısında kararda değişiklik değil, seçim komisyonunun çalışmalarıyla ilgili bir karar. Madem ki sandalye 111’den 100’e düşürüldü, anayasaya göre etnik grupların 100 sandalye de olsa 100 sandalye içinde yerlerinin olması gerekir. Benim okuduğuma göre 100 sandalye içinde Türkmen ve Hristiyanlara yer verilecek. Bunun sorumluluğu komisyona düşer yani mahkemeye düşmez.” dedi.

Kotanın sisteminin geri getirilmesiyle alacakları karara ilişkin ise İlhanlı, “Biz kota geri dönene kadar seçimleri boykot ettiğimizi söylemiştik. Bu bir haktır. Eğer buna razı olsaydık bu böyle devam etseydi biz 2 şekilde zarar ederdik. Birincisi bu bir gelenek haline gelirdi. İkincisi kanuni olarak eğer mahkeme kararı nedeniyle kotasız seçime girilseydi tekrar bunu düzeltme şansımız, sandalyeleri geri getirme şansımız olmazdı. Kota sandalyelerinin geri dönmesi lazım.” ifadelerinde bulundu.