"Irak'taki birçok tarihi eser niteliği taşıyan binalar ihmal edilmiş"

Bağdat’ta döneminin bilim ve kültür merkezi olan ve İslam dünyasının ilk üniversitesi sayılan el-Mustansiriye Okulu, çevresini yıkık dökük binaların sardığı, adeta unutulmuş halde bulunuyor.

Irak 10.11.2022, 13:00 10.11.2022, 13:06
"Irak'taki birçok tarihi eser niteliği taşıyan binalar ihmal edilmiş"

Abbasi Halifesi Ebu Cafer el-Mustansir Billâh tarafından Bağdat'ta 1230 yılında inşa edilen tarihi yapı, dönemin "ilim ve kültür havzası" konumundaydı. Burada matematik, tıp, felsefe ve din alanında dersler veriliyordu.

Kadim başkentin merkezinde yaklaşık 4 bin 800 metrekare alana ve Dicle Nehri'nin kenarına inşa edilen okulda, 100 adet oda bulunuyor. İki kattan oluşan tarihi okulun bahçesinde o dönem bilime verilen önemin göstergesi olarak kocaman bir saat bulunuyor. Bu saat aracılığıyla namaz vakitleri ilan ediliyordu.

Mustansiriye Okulu'nun yüksek duvarlarında ise Kur'an-ı Kerim'den ayetler yer alıyor. Ancak duvarların üzerindeki tozdan dolayı artık pek okunamıyor. Okulun kütüphanesinde ise daha sonra yağma ve talana maruz kalan çeşitli alanları kapsayan 450 bine yakın kitap bulunuyordu. Okulda yıllarca Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli olan dört ayrı mezhebe ait fıkıh dersleri de okutulmuş.

O dönem dünyanın çeşitli İslam ülkelerinden öğrencilerin seçildiği okul, son dönemde Bağdat'ta Abbasilerin nadir eserlerinden birisi olarak biliniyor. Tarihi bina 1960 ve 1973 yıllarında aslına uygun şekilde restore edilmiş ancak ABD'nin 2003 yılındaki işgali sırasında tahribat ve yağma eylemlerine maruz kaldığı için metruk halde bulunuyor.

Irak'taki tarihi yapıların çoğu Mustansiriye Okulu'nun aksine kırsal alanlarda yer alıyor. Buna rağmen merkezi yerdeki bu okul, kurumların ilgisizliğiyle karşılaşmış. Okulun devasa giriş kapısı, daracık ve bakımsız bir sokakta bulunduğu için yoldan geçenlerin dikkatini pek çekmiyor.

Mustansiriye Okulu'nun yakınında yine Abbasilerden kalma Hulefa Camisi ile sufi tekkeleri bulunuyor. İslam mimarisinin önemli yapıtlarından olan tarihi yapı, 2013 yılında İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu (ISESCO) listesine dahil olsa da UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne de girmeyi bekliyor.

Irak Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Ahmed el-Bedrani, "Sadece Mustansiriye Okulu değil, Irak'taki birçok tarihi eser niteliği taşıyan binalar ihmal edilmiş durumda." dedi.

ABD'nin 2003 işgalini hatırlatan Bakan Bedrani, özellikle başkent Bağdat'ın tarihi eserlere zarar verilmesi noktasında olumsuz etkilendiğini ifade ederek, "Mustansiriye Okulu başta olmak üzere, ihmal edilmiş tarihi eserleri aslına uygun restore ederek muhafaza etmek için çalışmalara başlayacağız." diye konuştu

Irak Kültür Bakanlığı Tarihi Eserler Dairesi Başkanı Ahmed Kazım da Bağdat'ın Abbasiler ve Osmanlı dönemi olmak üzere, İslam dünyasının önemli tarihi eserlerine ev sahipliği yaptığını hatırlattı.

Okulun Bağdat'taki mevkisi nedeniyle bugün etrafını bakımsız iş yerleri ve hanlarının sardığını belirten Kazım, şöyle devam etti:

"Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı UNESCO ile Mustansiriye Okulu'nu kapsayan aslına uygun restorasyon projesi yürütüyoruz. Mustansiriye Okulu, Irak'taki İslam mimarisi ve uygarlığının en önemli sembollerinden birisi konumunda. Buranın hem altyapısını kalkındırmak hem de çevresini bakımsız ve rastgele inşa edilmiş binalardan korumak istiyoruz."

AA

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 36 99
2. Fenerbahçe 36 93
3. Trabzonspor 37 64
4. Başakşehir 37 58
5. Beşiktaş 37 56
6. Kasımpasa 37 53
7. Alanyaspor 37 51
8. Sivasspor 37 51
9. Rizespor 37 50
10. Antalyaspor 37 48
11. A.Demirspor 37 44
12. Samsunspor 37 43
13. Kayserispor 37 42
14. Konyaspor 37 41
15. Gaziantep FK 37 41
16. Ankaragücü 37 40
17. Hatayspor 37 38
18. Karagümrük 37 37
19. Pendikspor 37 37
20. İstanbulspor 37 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 34 75
2. Göztepe 34 70
3. Sakaryaspor 34 60
4. Bodrumspor 34 57
5. Ahlatçı Çorum FK 34 56
6. Kocaelispor 34 55
7. Boluspor 34 53
8. Gençlerbirliği 34 51
9. Bandırmaspor 34 50
10. Erzurumspor 34 44
11. Ümraniye 34 43
12. Manisa FK 34 40
13. Keçiörengücü 34 40
14. Adanaspor 34 39
15. Şanlıurfaspor 34 38
16. Tuzlaspor 34 38
17. Altay 34 10
18. Giresunspor 34 7
Takımlar O P
1. M.City 37 88
2. Arsenal 37 86
3. Liverpool 37 79
4. Aston Villa 37 68
5. Tottenham 37 63
6. Chelsea 37 60
7. Newcastle 37 57
8. M. United 37 57
9. West Ham United 37 52
10. Brighton 37 48
11. Bournemouth 37 48
12. Crystal Palace 37 46
13. Wolves 37 46
14. Fulham 37 44
15. Everton 37 40
16. Brentford 37 39
17. Nottingham Forest 37 29
18. Luton Town 37 26
19. Burnley 37 24
20. Sheffield United 37 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 36 93
2. Barcelona 36 79
3. Girona 36 75
4. Atletico Madrid 36 73
5. Athletic Bilbao 36 62
6. Real Sociedad 36 57
7. Real Betis 36 56
8. Villarreal 36 51
9. Valencia 36 48
10. Deportivo Alaves 37 45
11. Getafe 37 43
12. Sevilla 36 41
13. Osasuna 36 41
14. Las Palmas 36 38
15. Rayo Vallecano 36 38
16. Celta Vigo 36 37
17. Mallorca 36 36
18. Cadiz 36 32
19. Granada 36 21
20. Almeria 36 17