Özel bir diyet türü olan Keto diyeti, birçok insanın ilgisini çekiyor. Bu besin sistemi eskiden çocuk epilepsi tedavisinde etkili olması amacıyla tasarlanmıştır. Daha sonra doktorlar, söz konusu besin sisteminin zayıflamak için hızlı ve yararlı etkilerini fark etti. Bu diyette karbonhidrat oranı yaklaşık %10, protein oranı %20 ve yağ oranı %70 şeklindedir.
Keto'nun ismi, vücut hücrelerindeki küçük bir enerji yapısı olan Keton'dan gelmektedir. Vücudun ana enerji kaynağı glikoz şekeri ve karbonhidratlardır. Uzun süre karbonhidrat tüketilmediğinde vücut enerjiye başka bir alternatif düşünür, bu da Ketondur. Bu keton fazla vücut yağından oluşur, karaciğer ve kaslarda depolanır. Şeker tüketilmediği zaman, vücut karaciğerde ve kaslarda bulunan yağı kullanır, bu nedenle kilo kaybı yaşanır.
TEBA Gazetesi olarak Keto diyeti hakkında konuşmak üzere Keto uzmanı Seida Şeyh Zrar ile röportaj gerçekleştirdik.
Konuşmasına Keto diyetine değinerek başlayan Zrar, "Keto diyeti, karbonhidrat kullanımının azaltılması anlamına gelmektedir. Böylece vücut metabolizması Ketosis adı verilen bir duruma geçmektedir. Bu durumda ise vücut, gerekli enerjiyi almak için yağ yakmak ayrıca karaciğerde bulunan yağı beyin için yeterli enerji haline getirmek üzere Ketona dönüştürme konusunda daha aktif hale gelir. Keto diyeti, önemli derecede vücutta şeker oranının düşmesine ve hücrelerin insülin hormonunu salgılaması konusunda bir uyarıcı rolündedir. Ayrıca kilo vermek için harika bir yoldur. Araştırmalar, Ketojenik diyetin yağlı yiyecekler tüketmemek ve diğer klasik kilo verme yollarından çok daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.” ifadelerini kullandı.
Keto diyetinde ne tür yiyeceklerin tüketilmesine izin verildiğine yönelik soruyu Zrar, şu şekilde yanıtladı:
“%70 ila %75 yağ, % 20 ila % 25 protein ve %5 oranında karbonhidrat tüketilmeli.
Yağ: Tüketimi
1- Koyun veya diğer hayvanların yağı. Bu çok iyi ve tüketmeniz gereken ana kaynağınız olacak. Piyasada mevcut. Çok pahalı değil, ana yiyeceğiniz olabilir.
2- Tereyağı, özellikle organik tereyağları tüketilmeli. Hazır gıdalardan kaçınmalısınız.
3- Kaymak, bu da aynı şekilde özellikle organik kaymaklar olmalı.
4- Doğal zeytinyağı sadece zeytini sıkarak elde edildiği için çok faydalıdır. Herhangi başka bir işleme ihtiyaç duymaz.
5- Hindistan cevizi yağı, bu diyette kullanılan yağlardandır. Çok yararlı yağ türlerindendir.
Et tüketimi:
1- Kırmızı et, hepsinden daha iyidir. Ancak iyi bir şekilde pişirmek gerekir, çünkü hayvanda herhangi bir hastalık varsa, et yoluyla size bulaşmasını önler. Bu nedenle kavurma yöntemi çok iyi değil, kaynatmak daha doğru bir yöntemdir.
2- Beyaz et, tavuk ve diğer kümes hayvanlarından elde edilen etleri, genellikle koyun yağı ile kızartmamız daha doğru. Çünkü tek başına yeterli yağa sahip değildir, koyun yağıyla pişirmek çok daha faydalı olur. Böylece vücudunuzun ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılar.
3- Balık eti ve diğer tüm deniz canlıları da bu diyette kullanılmaktadır. Gerekli miktarda protein sağlar ve tadı lezzetlidir. Ancak balığın da koyun yağı veya tereyağı ile kızartılması gerekir.
Sebze tüketimi:
Tatlı biber, kereviz, ıspanak, marul gibi yeşilliklerin tüketilmesindeki amaç gerekli lifi elde etmektir, böylece sindirim sisteminde sorun yaşanmaz. Çünkü Keto diyetinde sıklıkla kabızlık sorunuyla karşılaşılmaktadır. Bu yüzden kişinin lifli ürünler tüketmesi gerekli ve önemlidir. Kereviz ve pazıda özellikle de sap kısımlarında lif oranı yüksektir. Domateste de lif bulunur ama çok azdır. Yani sadece tadımlık tüketilebilir. Ancak en önemlisi brokolidir. Brokoli insan sağlığı açısında çok faydalı bir sebzedir. Brokoli ayrıca vücudun ihtiyaç duyduğu yeterli lif oranını içerir. En iyi yanı da tadının çok lezzetli olmasıdır. Ayrıca az oranda karbonhidrat içerir. Sarımsak da tüketilebilir ancak soğan çok az tüketilmeli.
Bu diyette dilediğiniz kadar baharat kullanabilirsiniz ve tuzlu yiyecekler tüketebilirsiniz. Çünkü bu vücut dengesi için önemlidir. Keto diyetiyle yaşadığınızda, tuzlu etleri tüketmeniz doğru olur.
Kuruyemiş tüketimi:
Keto diyetinde rahatsız etmeyecek oranda çekirdek, kaju, ceviz ve badem gibi yağ oranı yüksek ürünler tüketilebilir.
Önemli ürünler:
1-Yumurta, hem söz ettiğimiz yağlarla kızartılması hem de kaynatılması çok faydalıdır. Ucuz ve kolay elde edilen ürünlerdendir. Çok fazla yağ ve protein içerir.
2-Yoğurt
3-Peynir de faydalıdır ancak organik peynirler olmalı. Paketlenmiş veya fabrikada üretilen peynirler değil.
4-Krema, çok pratik ve kullanılması gereken ürünlerden biridir.
5-Zeytin tüketilebilir.
Meyve tüketimi:
Meyvelerde, avokado tüketimi çok iyidir ancak Kürdistan’da az sayıda bulunuyor. Çilek, kavun, karpuz, limon ve bazı meyvelerin tüketimi çok faydalıdır. Ancak bunlardan az sayıda tüketilmelidir çünkü amacımız yağlı ürünlerdir.
TEBA muhabirinin "Keto diyeti için herhangi bir yaş sınırı var mı? Herkes bu diyeti yapabilir mi?" şeklindeki sorusunu Zrar, “Standart olarak, 18 yaşın altındaki insanların Keto diyeti yapmalarını tavsiye etmiyorum. Bu durumda toplum bilinçlendirilmeli ve yaygınlaştırılmalı. 15-16 yaş arası birinde kilo sorunu varsa, kilo verse de 10 yıl sonra bazı sorunlarla karşılaşabilir. Örneğin, aşırı kilolu biri zayıflarsa, derisi sarkabilir ve bu ameliyat gerektirebilir. Bu yüzden bu durumlar yaşanmadan önce, bu diyet bilinci yayılmalı. Her gün üç öğün yemek yiyip ardından meyve yemek zorunda değilsiniz ya da gece yarısı sandviç yemek zorunda değilsiniz.” diye yanıtladı.
Keto diyetine özel ürünlerin satışını yapan Zrar, “Burada 500’den fazla ürünümüz bulunuyor. Başta bu halka ilginç geliyordu. 3-4 sene önce şeker oranı %0 olan tatlılar yoktu. Şu anda elimizde çok sayıda baklava, ekmek, bisküvi çeşidi var. Hepsi de Stevia, Eritritol ve Monk Fruit şekerinden üretiliyor ki bu şekerler Keto diyeti veya şeker hastası olan kişiler için uygun. Bu ürünler şeker oranını yükseltmiyor. Başta Kürdistan olmak üzere dünyanın her yerinde Keto ürünlerine ilgi duyan insanlar var. Diğer şehirlerle karşılaştırırsak bu konuda Erbil'in bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Son olarak Keto diyeti yapmadan kilo vermek isteyenler hakkında Zrar, “Birisi diyet veya Keto yapmadan kilo vermek istiyorsa, çok daha iyi ve daha kolay bir yol var. O da kendini kandırmaktır. İlk olarak, yemekten 10 ila 30 dakika önce, birkaç bardak su için. Yemek sırasında acele etmeyin ve ilk başta sebze ve sıvı ürünleri tüketin. Bu küçük aldatmacadan sonra, midenin yüzde 60 ila 70'i kapanacak ve sonunda midenin boş kalan kısmı için sağlıklı oranda yemek yiyerek hayat tarzı oluşturabilirsiniz. Böylece ömür boyunca diyet yapmaya veya bu ürünlerin satın almasına asla gerek kalmayabilir.” diye konuştu.